Dlaczego wełna mineralna?
Na zewnątrz coraz chłodniej, więc sezon grzewczy rozpocznie się lada chwila. Pewnie spora część osób dopiero teraz zacznie się zastanawiać w jaki sposób ograniczyć wydatki na ogrzewanie, choć nie da się ukryć, że wpływ na to mają już decyzje podejmowane na etapie projektowania i budowy domu, czyli na przykład wybór materiału na ściany oraz metody ich ocieplenia. Dzisiaj chcieliśmy Wam napisać o wełnie mineralnej, czyli obok styropianu zdecydowanie najpopularniejszym materiale ociepleniowym.
Oczywiście trzeba od razu powiedzieć, że wełna mineralna to nie tylko bardzo dobry materiał termoizolacyjny, ale charakteryzuje się ona również świetną izolacyjnością akustyczną i odpornością na ogień, ale o tym nieco szerzej napiszemy w dalszej części artykułu. W tym poście chcieliśmy szczególnie zwrócić Waszą uwagę na to, że wyrażenie „wełna mineralna” stosuje się do dwóch rodzajów produktów, mianowicie do wełny skalnej i wełny szklanej. Czy różnią się one znacznie pod względem właściwości będziecie mogli dowiedzieć się z dalszej części naszego artykułu.
Wełna skalna i wełna szklana – sposób wytwarzania
Zanim przejdziemy do omówienia poszczególnych właściwości wełny skalnej i szklanej trzeba powiedzieć w jaki sposób się je wytwarza, ponieważ wpływa to na ich parametry. Wełna mineralna skalna powstaje przede wszystkim z bazaltu, poza tym używa się także gabro, dolomitu, kruszywa wapiennego oraz pochodzącego z recyklingu brykietu mineralnego. Surowcami do wyrobu wełny szklanej są z kolei piasek kwarcowy lub stłuczka szklana. W obu przypadkach tworzywo poddawane jest działaniu wysokiej temperatury (1400° C – wełna skalna, 1000° C – wełna szklana), w której ulega stopieniu, a następnie rozwłóknieniu podczas schładzania. Powstałe w ten sposób włókna są sklejane za pomocą specjalnego spoiwa i formuje się z nich gotowe produkty (np. maty i płyty).
Poza tworzywem z którego zostały wykonane, wełna skalna i wełna szklana różnią się ułożeniem włókien. W tej pierwszej mają układ rozproszony, natomiast w drugiej są ułożone bardziej równolegle do powierzchni przez co wymagają zastosowania większej ilości spoiwa. Skoro już jesteśmy przy spoiwie to warto jeszcze powiedzieć jakie są jego rodzaje. Przy wełnie skalnej jest to lepiszcze organiczne, natomiast przy wełnie szklanej w jej najpopularniejszej wersji w kolorze żółtym używa się żywic fenolowo-formaldehydowych lub w o wiele mniej rozpowszechnionej, białej wersji, poliakrylanów.
Oczywiście wełna mineralna, aby została dopuszczona do sprzedaży musi spełniać odpowiednie normy (PN-EN 13162) to jednak dla osób ceniących przyjazność produktu dla środowiska lepszym rozwiązaniem będzie wełna skalna w której zastosowano organiczne spoiwo, tym bardziej, że jak wspomnieliśmy już wcześniej, jest go zdecydowanie mniej niż w wełnie szklanej. Na rynku można znaleźć również wełnę szklaną ze spoiwem pochodzenia naturalnego (brązowa wełna szklana z biożywicami np. na bazie skrobi roślinnej), ale nie będziemy ukrywać, że wciąż nie jest to zbyt popularne rozwiązanie.
Właściwości wełny skalnej i mineralnej – izolacyjność termiczna
Po informacjach o sposobie wytwarzania możemy w końcu przejść do tego co interesuje Was pewnie najbardziej, czyli do właściwości. Zacznijmy do izolacyjności termicznej, najważniejszej cechy na którą zwracają (i powinni zwracać :)) uwagę klienci. Oba rodzaje wełny mineralnej charakteryzują się pod tym względem zbliżonymi parametrami z minimalną przewagą wełny szklanej, której współczynnik przewodzenia ciepła (przypominamy, że im on niższy tym lepiej) zaczyna się od λ=0,030 W/(m·K) (na przykład ISOVER Multimax 30), natomiast wełny mineralnej skalnej od λ=0,034 W/(m·K).
Izolacyjność akustyczna
Przy tym punkcie nie będziemy się za bardzo rozpisywać, ponieważ obydwa rodzaje wełny posiadają znakomite właściwości tłumienia dźwięków (wełna mineralna jest jednym z najlepiej izolujących akustycznie materiałów stosowanych w budownictwie). Minimalną przewagę pod tym względem ma wełna szklana.
Odporność na ogień
Poza izolacyjnością termiczną i akustyczną, odporność na ogień jest kolejną zaletą wełny mineralnej. Posiada ona na klasę reakcji na ogień A1 lub A2 (dwa najwyższe stopnie w skali europejskiej). Jest niepalna, nie rozprzestrzenia ognia, topi się w niezwykle wysokiej temperaturze, poza tym nie wytwarza płonących kropel. Oba rodzaje wełny mineralnej posiadają znakomite parametry jeśli chodzi o ognioodporność, to jednak nieco lepiej wypada wełna skalna, która potrafi wytrzymać temperaturę rzędu 1000° C, natomiast wełna szklana około 600-700° C.
Wytrzymałość
Pod tym względem również lepiej wypada wełna mineralna skalna. Dzieje się tak dlatego, ponieważ wytrzymałość na ściskanie jest bezpośrednio związana z gęstością. Większą gęstość można uzyskać w przypadku wełny skalnej (nawet do 200 kg/m3), niż wełny szklanej (do 150 kg/m3), dlatego to właśnie ten pierwszy rodzaj będzie lepszy w miejscach narażonych na duże obciążenia.
Paroprzepuszczalność
Tu trzeba ogłosić remis, bo zarówno wełna mineralna skalna, jak i wełna mineralna szklana zachowują się podobnie. Obydwie mają niemal identyczną paroprzepuszczalność (współczynnik oporu dyfuzyjnego na poziomie μ=1,3-1,4).
Nasiąkliwość
Wełna skalna oraz wełna szklana poddawane są podczas produkcji hydrofobizacji, czyli włókna pokrywane są substancją ograniczającą chłonięcie wody. Ze względu jednak na większą gęstość wełny skalnej oraz rozproszonemu układowi włókien, nasiąka ona w o wiele mniejszym stopniu niż wełna szklana. Warto jeszcze wspomnieć o zachowaniu się wełny mineralnej po tym jak już zostanie zamoczona. Wełna skalna po wysuszeniu wraca do pierwotnej formy i odzyskuje wszystkie swoje parametry, natomiast w przypadku zamoczenia wełny szklanej nie wraca ona później do swojego wcześniejszego kształtu, poza tym jej właściwości ulegają trwałemu pogorszeniu. W tym aspekcie przyznajemy więc punkt dla wełny skalnej.
Wełna mineralna skalna i wełna mineralna szklana – stosowanie
Jak mogliście zauważyć z artykułu zarówno wełna skalna, jak i wełna szklana posiadają bardzo dobre i dosyć często podobne parametry, to jednak różnice między nimi występują. Wełna mineralna skalna sprawdzi się tam, gdzie oprócz innych cech, liczy się przede wszystkim duża wytrzymałość (np. ocieplanie podłóg na gruncie, fundamentów, stropów), natomiast wełna szklana znajdzie zastosowanie w miejscach, gdzie aż tak duża wytrzymałość nie jest wymagana (m.in. jako izolacja w ścianach warstwowych).
Wszystkie właściwości wełny mineralnej o których wspominaliśmy są bardzo ważne, to jednak wybierając materiał ociepleniowy najważniejsza jest przecież termoizolacyjność, dlatego warto wybierać produkty o jak najniższym współczynniku przewodzenia ciepła λ. Niezależnie od rodzaju wełny którą się wybierze, polecamy korzystać z produktów uznanych producentów, co daje gwarancję odpowiednich parametrów.
